Nauðgun þingmanna og þjóðar

Samkvæmt orðabókinni minni sem hefur dugað mér ágætlega (Íslensk Orðabók handa skólum og almenningi í ritstjórn Árna Böðvarssonar, Bókaútgáfa Menningarsjóðs, Reykjavík 1983) þýðir orðið "nauðgun" það að neyða og kúga.

Í þeirri merkingu er hægt að tala um að nauðga einhverjum til að gera eitthvað, segir orðabókin.

Séu þingmenn neyddir eða kúgaðir til að taka afstöðu gegn eigin sannfæringu í málum er því verið að nauðga þeim til þess samkvæmt Íslenskri Orðabók handa skólum og almenningi.

Ekki get ég gagnrýnt Ragnheiði Ríkharðsdóttur fyrir að greiða atkvæði samkvæmt sannfæringu sinni í ESB-málinu.

Mér finnst líka afleitt ef varaformanni Sjálfstæðisflokksins hefur verið nauðgað til að greiða ekki atkvæði samkvæmt sannfæringu sinni í þessu máli.

Eða ef þingmenn Borgarahreyfingarinnar ákváðu að greiða atkvæði þvert á eigin sannfæringu út af öðru máli.

Er hægt að tala um að fólk nauðgi sjálfu sér?

Og auðvitað er það nánast ófyrirgefanlegt ef þingmönnum VG hefur verið nauðgað til að svíkja sjálfa sig og kjósendur sína varðandi umsókn Íslands um aðild að ESB.

Umsókn Íslands um aðild að ESB byrjar ekki vel.

Stór hluti þingmanna virðist hafa kosið gegn sannfæringu sinni, andstætt stefnu flokks síns og þvert ofan í það sem þeir sögðu kjósendum sínum fyrir kosningar.

Umsókn Íslands er óhrein umsókn.

Þar við bætist að umsókninni var hálfpartinn logið að þjóðinni.

Gefið var í skyn að þetta væri engin alvöruumsókn

Einungis væri verið að kanna hvað væri í boði.

Það væri bara verið að sækja um til að fá að kíkja í pakkann.

Það ætlaði enginn í ESB.

En nú er að koma á daginn að þetta var ekki nema í mesta lagi hálfsannleikur.

Ballið er rétt að byrja.

Þannig talar Þorsteinn Pálsson í Fréttablaði dagsins:

Af málflutningi margra talsmanna VG má ráða að þeir líta svo á að með atkvæðagreiðslunni á Alþingi á fimmtudag hafi þeim tekist að koma þessu máli aftur fyrir sig. Það er ekki svo. Nú tekur þetta mál fyrst við af fullri alvöru.

Með því að naugða skoðunum, svíkja kjósendur og ljúga að þjóðinni tókst að fá Alþingi til að sækja um aðild að ESB.

Hin formlega umsóknar Íslands um aðild að ESB var ekki í mörgum orðum en niðurlagið er mjög athyglisvert í ljósi ofangreinds.

Please accept, Mr. President, the assurances of our highest consideration.

Myndin: Þessir bæklingar urðu nýlega á vegi mínum.

Athugasemdir

[DoctorE (IP-tala skráð) 18.7.2009 kl. 12:26]

Veistu Svavar minn að þetta tal þitt hljómar mjög svo ótrúverðugt... þú boðar jú að meintur guðinn þinn nauðgi allt og öllu til að ná fram einhverju X.
Hvað myndir þú segja ef ESB myndi heimta líf allra frumburða á íslandi... væri það í lagi ef ESB gæti reddað extra lífi í lúxus?

[Finnur Bárðarson, 18.7.2009 kl. 14:57]

Orðið nauðgun hefur mjög sterka þýðingu burt séð frá öllum orðabókum veraldar. Orðið þýðir bara einn hlut, sem allir þekkja til.

[Finnur Bárðarson, 18.7.2009 kl. 16:28]

Nauðgun er orð sem er hafið yfir útskýringar misvitra orðabókahöfunda. Sá sem ekki skilur orðið NAUÐGUN er ekki í tengslum.

[Hólmfríður Pétursdóttir, 18.7.2009 kl. 17:04]

Af sjálfsagðri tillitssemi við fólk sem orðið hefur fyrir nauðgun held ég að rétt sé að nota önnur orð um þvinganir af öðru tagi.

 Ofbeldi þar sem beitt er kynferðislegum þvingunum er afdrifaríkara og verra fyrir einstaklinga en flest annað sem kalla mætti nauðgun samkvæmt orðabókinni.

[Svavar Alfreð Jónsson, 18.7.2009 kl. 17:15]

Hólmfríður, ég er ekki að tala um neitt sem "kalla mætti nauðgun". 

Orðið nauðgun hefur þessa merkingu, hvort sem þér líkar það betur eða verr, þ. e. a. s. kúgun eða þvingun.

Hér er ég ekki bara að tala um orðabækur heldur mína eigin málvitund og annarra. 

Ég man til dæmis eftir því að einn kennara minna í háskólanum talaði um að "nauðga texta" þegar eitthvað var lesið inn í hann sem ekki stóð þar. 

[Hólmfríður Pétursdóttir, 18.7.2009 kl. 17:59]

Ég man líka mæta vel eftir þeirri notkun orðsins. Málskilningur fólks breytist með tímanum, hvort sem okkur líkar betur eða verr.

Málið okkar er sem betur fer svo auðugt af orðum að mér þykir meira virði að forðast það að særa fórnarlömb en að viðhalda fjölbreyttri merkingu þessa orðs.

[Svavar Alfreð Jónsson, 18.7.2009 kl. 18:21]

Tek undir það, Hólmfríður, að málskilningur fólks breytist og það er heldur ekki víst að allir leggi nákvæmlega sömu merkingu í orðin.

Þess vegna getur stundum verið ágætt að útskýra í hvaða skilningi orð eru notuð - eins og ég gerði reyndar í færslunni.

Orðið "misnotkun" hefur býsna fjölbreytta merkingu en þó er það líka notað um glæp sem ekki er síður skelfilegur en naugðun.

En eigum við ekki að tala um hið eiginlega tilefni færslunnar?

[Hólmfríður Pétursdóttir, 18.7.2009 kl. 19:08]

Ég sá það fljótt þegar ég fór að kynnast netinu að það væri best fyrir mig að beita sjálfa mig nokkurri ritskoðun í pólitískri umræðu.

En svona til vera ekki bara í orðhengilshætti langar mig til að benda á að fólk hlýtur sjálft að bera ábyrgð á gerðum sínum, eins í pólitík eins og flestu öðru. Það þarf enginn að láta undan þrýstingi sem er tilbúinn að standa eða falla með ákvörðun sinni.

Ég hef ekki endanlega gert upp við mig hvernig ég mun greiða atkvæði þegar þar að kemur að þjóðin fær að segja sitt um þann samning sem næst.

[Svavar Alfreð Jónsson, 18.7.2009 kl. 20:05]

Takk fyrir það, Hólmfríður, og allar þínar góðu ábendingar og komment.

[Sigurður Þórðarson, 18.7.2009 kl. 22:51]

Ágæti Svavar, ég er í grunninn sammála þessum ágæta pistli þínum. En þetta leiðir hugann að nauðhæfi og nauðhyggju sumra stjórnmálamanna gagnvart "Kæfubelgnum".

p.s. Ég er fyllilega  sammála  Hólmfríði í að kynferðisleg nauðgun sé hræðilegur glæpur, með oft á tíðum mikil og hörmuleg eftirköst fyrir fórnarlömbin. Sá skaði verður ekki bættur með orðskýringum. Þó ég sjái það ekki í orðabókum kannast ég vel við orðið nauðgun í merkinunni þvingun jafnvel um dauða hluti. (nauðga lyklinum, nauðga móðurmálinu)

[brahim, 19.7.2009 kl. 05:09]

Af hverju tengir fólk alltaf orðið "nauðgun" við eitthvað á kynferðissviðinu ?

Veit ekki betur en Steingrímur J hafi nauðgað öllum þeim sem kusu VG í síðustu kosningum...með því að greiða atkvæði með inngöngu í ESB, þrátt fyrir stór orð um annað í sinni kosningabaráttu.

[Matthías Ásgeirsson, 19.7.2009 kl. 14:13]

Það sem mér finnst fyndið er hræsnin.  Ef við í Vantrú notum orðfæri sem er ekki nálægt því jafn stuðandi og nauðgun gerast prestar og aðrir trúmenn afskaplega heilagir.

Þegar þetta sama fólk skrifar um eitthvað sem skiptir það miklu máli, eins og t.d. ESB, er það fljótt að nota stuðandi orð.