Hrossakjötsveður

 

Þótt það kunni að hljóma þversagnarkennt eru margar af mínum bestu bernskuminningum frá þeim dögum þegar veðrið var hvað verst.

Vont veður var ævintýri. Það lýsti upp gráma hversdagsins og rauf rútínuna. Þá fengum við krakkarnir frí í skólanum. Fullorðna fólkið komst ekki í vinnu. Allir voru heima. Maður fékk að vera í náttfötunum eins lengi og maður vildi. Það var spilað og drukkið kakó. Ég man hvað það var notalegt að horfa á vonda veðrið út um gluggann, leggja lófann á kalt glerið, finna kuldann og vindhöggin og vera réttu megin í þessari vetrartilvist.

Stundum fór rafmagnið. Þá var eldað á prímus. Prímuseldaðar pylsur smakkast allt öðruvísi en þær sem hafa verið soðnar á rafmagnshellum. Nú þykir flott að elda á gasi.

Ef fannbörðum starfsmönnum rafmagnsveitnanna tókst ekki að laga straumrofið í naumt skammtaðri dagsbirtunni var ekki um annað að ræða en að sækja kerti og vasaljós inn í skápa. Þeir birtugjafar sköpuðu allt aðra stemmingu í húsið en flúorljósin ofan við eldhúsbekkinn eða lúxorlampinn á skrifborðinu. Allt varð svo mjúkt og rólegt.

Gamlir draugar, hart leiknir af atvinnuleysi og ídentítetskrísu, sáu kærkomin sóknarfæri í skuggsælum hýbýlunum. Þegar myrkrið ágerðist og gnauð vindsins varð háværara, fóru þeir á stjá. Gólffjalir tóku að marra þótt enginn væri á ferli, hurðir hreyfðust á hjörum fyrir eigin vélarafli og krumlum var drepið á glugga. Þá var gott að vera ekki einn. Rafmagnsleysið þjappaði fólkinu saman og virkaði eins og margir tíma í fjölskylduráðgjöf.

Ég ber á eigin holdi merki ósigurs eins viðgerðarflokks RARIK í baráttu hans við ísingu á línum. Ég var að ganga niður brattan stigann í gamla húsinu okkar í Brekkugötunni og fetaði mig sífellt lengra niður í biksvart rafmagnsleysismyrkrið. Allt í einu missti ég fótanna og steyptist niður í svartholið með höfuðið á undan. Ég hef þann kæk að bíta í neðri vörina á mér þegar ég vanda mig. Lendingin er talin einn vandasamasti hluti hverrar flugferðar - ekki síst þegar um er að ræða blindflug án siglingartækja. Þess vegna voru tennur mína læstar í neðri vörina þegar ég lauk fluginu. Á því augnabliki var líkamsstaða mín þannig að neðri vörin var orðin sú efri. Við lendinguna þrýstist efri hluti kjálkans upp á við áður en framtennurnar sukku á  bólakaf í holdið rétt neðan við neðri vörina. Þegar ég loksins staðnæmdist lá ég hljóðandi í blóði mínu á gólfinu. Aðrir fjölskyldumeðlimir þustu að og hjálpuðu mér á fætur. Ég var studdur inn í eldhús, settur í stól og vasaljósum beint að hökunni. Sárið var þrifið  og kom í ljós að framtennurnar höfðu gengið í gegnum holdið, enda hertar og flugbeittar eftir margra ára viðureign við ólseigar Akrakaramellur. Var kominn á mig annar munnur og fór um karl föður minn sem taldi sig hafa nógu marga munna að metta í allri verðbólgunni.

Veðrið var svo slæmt að ekki var viðlit að fara með mig á slysadeild og meiðslin varla nógu mikil til að ræsa út Flugbjörgunarsveitina.  Þó hefði mátt færa fyrir því rök, að hér hefði verið um flugslys að ræða. Var því brugðið á það ráð að plástra saman á mér nýja munninn. Það tókst. Sárið greri en eftir situr dálítið ör og ég er ekki frá því að mig verki örlítið í það ævinlega áður en þeir fara að spá stórhríð og norðanáhlaupi.

Vond veður geta verið til margra hluta nytsamleg. Þegar ég bjó úti í Ólafsfirði notuðu margir illviðrisdaga til að elda mat sem þurfti langan suðutíma. Þess vegna var þannig veður gjarnan kallað hrossakjötsveður. Ef eitthvað er „slow food" er það saltað hrossakjöt. Óveður má líka nýta til að lesa bókina sem þú hefur lengið ætlað að lesa. Sé rafmagn enn í leiðslunum er hægt að hlusta á diskinn sem þú hefur ekki haft tíma til að hlusta á eða horfa á myndina sem þú varst búinn að lofa sjálfum þér að sjá. Illviðri eru góð til að spila við krakkana. Óveður eru líka upplögð fyrir það sem Ítalir kalla „dolce far niente", hið unaðslega iðjuleysi eða hina lostsælu leti.

Vond veður geta verið hættuleg. Þau á auðvitað ekki að hafa í flimtingum og ekki er nema eðlilegt að fólk sé smeykt við þau. Þó finnst manni stundum að ótti fólks við ófærð og illviðri  geti verið í ætt við einhverskonar sjálfshræðslu; fólk kvíðir því að komast ekki að heiman, sú tilhugsun skelfir, að allt sé lokað og maður þurfi kannski að sitja uppi með sína nánustu - eða það sem er jafnvel enn uggvænlegra, maður gæti neyðst til að vera í félagsskap við sig sjálfan.

Förum vel með vonda veðrið, pössum okkur á því en reynum að nota það til að búa til góðar minningar.

Athugasemdir

[Guðni (IP-tala skráð) 2.11.2012 kl. 14:16]

Góðir punktar. Guðni