Rænd þjóð

 

Ein af afleiðingum bankahrunsins var stökkbreyting á lánum almennings. Sú breyting ásamt verðfalli á húsnæði varð til þess að fólk tapaði því sem það átti í fasteignum sínum. Líka þeir sem ætíð höfðu staðið í skilum og borgað skilvíslega af lánum gátu tapað margra ára sparnaði. Eignarstaða sumra varð neikvæð.

Þrátt fyrir að hafa gefið fyrirheit um að skjaldborg yrði slegin um heimilin í landinu voru stjórnvöld ekki til viðtals um að leiðrétta þetta ranglæti. Lánin fengust ekki leiðrétt. Hluti þeirrar leiðréttingar sem fékkst með því að leita til dómstóla var m. a. s. tekin af fólki með lögum.

Á þessum lýðskrumstímum getur verið varasamt að tala fyrir munn þjóðar og ekki síður hættulegt að hlusta á þá sem þannig tala. Ég er samt viss um að almenningur á þessu landi gerir sér grein fyrir að við lifum erfiða tíma. Við þurfum að færa fórnir og herða sultarólina.

En fólk þarf líka að upplifa réttlæti og það gerist ekki þegar einar algengustu fréttir í íslenskum fjölmiðlum eru af afskriftum, stundum himinháum, til hinna útvöldu, á meðan þorri fólks fær litla sem enga úrlausn.

Úrræðin handa íslenskri þjóð virðast vera í því fólgin að gera henni kleift að borga hin stökkbreyttu lán upp í topp.

Þegar búið var að taka það af fólki sem það hafði eignast í húsnæðinu sínu varð séreignarsparnaðurinn næstur í röðinni. Fólki var leyft að taka hann út í þeirri von að það gæti staðið í skilum.

Nú er þjóðin búin með þann sparnað sinn og þá er athyglinni beint að lífeyri landsmanna. Fram er komin þingsályktunartillaga um að fólk greiði niður hin stökkbreyttu lán til bankanna með lífeyrisgreiðslum sínum „gegn því að missa hluta lífeyrisréttar síðar á ævinni" eins og höfundur tillögunnar orðar það sjálfur.

Þegar maður les svo um það, ofan í allt framansagt, að þessa dagana standi eldri borgarar frammi fyrir því að missa ævisparnaðinn, getur maður ekki varist þeirri hugsun, að hægt og örugglega sé verið að ræna þjóðina öllu sem hún á:

Eignarhlutinn brann upp í hruninu og þar með sparnaður fólks úr fortíðinni; afborganir af stökkbreyttum lánum sjá um launin sem fólk er að vinna fyrir í nútíðinni; lífeyririnn sem við ætlum að lifa af í framtíðinni er næsti fengurinn.

Ég er ekki hissa á að reiðin í samfélaginu fari vaxandi á ný.