Staðalímyndaæfingar

 

VI. hluti Markafararsögu

Töluvert er síðan ég bloggaði um Ítalíuferðina í sumar. Nú er komið að því að segja lítillega frá heimsókn til borgarinnar Urbino á Mörkum.

Hún er merkileg fyrir margra hluta sakir. Ég held að ég hafi aldrei komið í jafn gegngamla borg og er ekkert hissa á að hún sé á menningarminjaskrá UNESCO. Merkustu minjarnar eru frá stjórnarárum hertogans Federico da Montefeltro (1422 - 1482) sem var einn af leiðtogum ítölsku endurreisnarinnar. Víða um borgina mátti sjá platta með myndum af hertoganum. Hann er eins konar faðir Urbino.

Frægasti sonur borgarinnar er síðan án efa málarinn Raphael (Raffaello Sanzio), sem fæddist ári eftir að hertoginn lést. Raphael er af mörgu þekktur en margir kannast best við hann fyrir það að skapa englum alheimsins staðalímynd. Hann málaði þá sem "fljúgandi blóðmörskeppi" eins og rithöfundurinn og pílagrímurinn Jón Björnsson orðaði það einhvers staðar.

Urbino er hreinn unaður. Borgin sjálf er afskaplega falleg, byggð á hæð með gömlum byggingum við þröngar götur. Umhverfið er líka ægifagurt. Það veitir ekkert af heilum degi í Urbino.

Í Urbino starfar einn elsti háskóli heimsins. Þar er hægt að læra allt mögulegt. Við sem heimsóttum borgina gengum örlítið um og fengum okkur hressingu á hinum ótalmörgu börum og kaffihúsum borgarinnar.

Það leyndi sér ekki að Urbino er skólabær. Mikið af ungu fólki var á ferðinni og alvarlegir prófessorar með þungar töskur. Við aðaltorgið sátum við og gátum okkur til um hvaða fag prófessorarnir kenndu sem fram hjá gengu. Brynjólfur læknir taldi sig sjá á einum að þar hlyti að fara eiturefnafræðingur. Ég var ekki í nokkrum vafa um að annar væri starfandi við guðfræðideildina. Sá ekki betur en biskupsbagallinn hefði verið rekinn niður hálsmálið á honum að aftan. Gestur velti mikið fyrir sér manni með káetugluggagleraugu. Fótabúnaður mannsins kom svo endanlega upp um hann. Ekki þurfti frekar vitnanna við, þetta var félagsfræðingur. Hann var í sandölum.

Svo sáum við eldri borgara á torginu sem við töldum ekki ólíklegt að væri einn af gömlu drengjunum (en þannig nefndum við meðlimi mafíunnar sem við þorðum ekki að nefna úti þar). Hann var í hvítum jakkafötum, með samlitan hatt á höfði, sígaretta í sama lit stóð út úr munnviki en biksvört sólgleraugu huldu augun. Öldungur þessi lét sig hverfa mjög snyrtilega þegar lögreglumaðurinn á myndinni hér fyrir ofan birtist. Þá vorum við alveg viss um gamla drenginn.

Annars verður Urbinoferðin ekki síst eftirminnileg vegna þess að einum samferðamanna minna varð mál á leiðinni. Varð að stöðva bifreiðina og brá hann sér út í nærliggjandi runna að sinna brýnum erindum. Reyndist því miður um þyrnirunna að ræða og vætlaði blóðið úr viðkvæmum líkamspörtum mannsins þegar hann hafði lokið sér af. Þótti framgangan karlmannleg.