Barns vármorgun og blinds manns nótt

Ég var yngri en ég man þegar ég kynntist fyrstu Færeyingunum. Einn þeirra, Jóggvan, afgreiddi í herradeild KEA að mig minnir og var baptisti. Það var ljúfur og broshýr heiðursmaður eins og allir Færeyingar sem ég þekki.

Einu sinni gisti hjá okkur færeyskur Hjálpræðishermaður. Við urðum góðir vinir og ég var sérstaklega hrifinn af búningnum hans. Svo miklu ástfóstri tók ég við hann að ég sagði honum að ég myndi fara í brúðkaupsferðina mína til Færeyja. Hann hló mikið þegar hann sagði foreldrum mínum frá áformum stráksa en ég held að honum hafi þótt vænt um þau.

Tveir Færeyingar voru með mér í guðfræðideildinni. Indælir drengir báðir tveir og þjóð sinni til sóma.

Ég hef einu sinni komið til Færeyja og stoppaði alltof stutt. Brúðkaupsferðin þangað verður farin þótt síðar verði. Ef konan vill ekki koma með fer ég einn.

Hér á Akureyri bjó Færeyingur, Jón Samúelsson, fæddur 1924 á Toftum en búsettur á Íslandi frá 18 ára aldri. Jón var ríkari mörgum öðrum að því leyti að hann átti tvær fósturjarðir; systurnar Færeyjar og Ísland. Báðum unni hann mjög. Jón lést árið 2005 og við útför hans las ég örlítið kvæði sem hann gerði um eyjarnar sínar.

Það er svona:

Tað er sum allt Föroyskt um allar tíðir

lands og fólks sveimar um mín hug.

Fólkið at balast, leitt av lagnu.

Sögan öld eftir öld.

Andstöður allar, aldir ígjögnum

og allt har í millum.

Vetraródn og stjörnubjart.

Bakkabrim og sólblíð vág.

Bóndans garður og gerðismanns hús.

Hövdingasetur og smáttan smá.

Eyður og örbirgð, sæla og eymd.

Barns vármorgun og blinds manns nótt.

Þetta finnst mér fallegt kvæði. Ég er sérstaklega hrifinn af sögninni að balast, smáttunni smáu og lokalínan er yndisleg.

Færeyingar hafa sýnt okkur Íslendingum ýmsan sóma. Meðal annars hafa skáld þeirra ort dýr kvæði til landsins okkar. Eitt þeirra, Mikkjal á Ryggi, gerði ljóð um landið sem Jón Helgason segir að sé "Íslendingum mun ókunnara en maklegt væri". Ekki skemmir að það er með stuðlum og höfuðstöfum.

(Ég bið menn að fyrirgefa mér að ég nota íslenskt ö því ég fann ekki það færeyska sem hefur strik skáhallt í gegnum sig.)

Eitt erindið úr kvæði Mikkjals á Ryggi er svona:

Frítt tú vart í fornum tíma

fagra jökulsland,

eingin orkaði at gríma

Ingolvs ætt í band;

hetjur hevjaðu á tingi

hátt sítt fríða mál,

teir frá fedrum hövdu fingið

frælsishug í sál.

Lokaerindið er afbragðsgott og sýnir ást skáldsins á frændlandi sínu:

Lýsi vítt um tún og tindar

tungl og gylta sól,

láti blítt í leyvi vindar,

leiki frískt um hól;

bleiktri merkið bjart um landið

blátt og reytt og hvítt,

gjögnum allar ævir standi

Ísland sterkt og frítt.

Takk, Færeyjar!

Athugasemdir

[Líney, 1.11.2008 kl. 00:52]

Já Takk Færeyjar

[Egill Jónsson (IP-tala skráð) 1.11.2008 kl. 10:35]

 Prestur minn. Mér kemur íhuga málshátturinn: Betri er vinur í nánd en bróðir í fjarlægð.

Nú stendur yfir söfnun mótmælenda, að réttu, vegna ummæla Gordons Brown, forsætisráðherra Breta.

Svavar, þú værir rétti maðurinn til að koma af stað undirskriftasöfnun til þakklætis Færeyingum frá Íslendingum, mikils metin stuðningur þeirra þyrfti að koma frá okkur sem fátt höfum unnið  til saka.

 E.s. summan af 6+2;  Barnið svarar 8; Bankastjórinn svarar 62; Hagfræðingurnn svarar, hvað viltu fá út úr því ?

[Sigurður Hreiðar, 1.11.2008 kl. 11:57]

Fín kvæði Jóns. -- Til að fá danskt ø heldurðu niðri alt-takkanum og slærð inn númerið 0248 -- sleppir svo alttakkanum. Þetta virkar amk. á pésa -- á makka hef ég aldrei lært og get sennilega ekki.

[Jón Steinar Ragnarsson, 1.11.2008 kl. 13:01]

[Svavar Alfreð Jónsson, 1.11.2008 kl. 20:54]

Þakka Sigurði ábendinguna og Jóni Steinari óborganlega mynd! Hugmynd Egils um undirskriftasöfnunina er góð og enn betra að sýna vinarhuginn í verki. Framtak Bifrastarfólks er til fyrirmyndar (tveir skólastyrkir til færeyskra ungmenna). Svo má benda á að á feisbúkk er hópurinn Vinir Færeyja. Mér barst kveðja á gestabók þessa bloggs sem mér finnst ástæða til að benda á í þessu samhengi.