Barnið sem Hitler gat ekki drepið

Albert Speer ólst upp á frekar ströngu og íhaldssömu heimili. Hann var ekki nema sextán ára þegar hann kynntist konu sinni, Margarete Weber. Fólkið hennar var mjög ólíkt fjölskyldu Speers. Þar var til dæmis mikið hlegið. Weberarnir tóku mjög hjartanlega á móti Speer og honum leið vel hjá þeim.

Tengdafjölskylda Speers talaði mállýsku sem honum var ekki alveg ókunn því faðir hans átti til að nota hana í samskiptum við undirmenn sína í vinnunni.

Svo kom stríðið með öllum sínum ólýsanlegu hörmungum og hryllingi. Frá árinu 1942 var Speer hægri hönd Hitlers. Eftir stríð slapp Speer við dauðadóm í hinum frægu réttarhöldum í Nuernberg og furðuðu margir sig á því.

Hann var dæmdur 20 ára fangelsi og afplánaði dóminn í Spandau-fangelsinu í Berlín.

Skömmu áður en Speer fékk frelsið fór hann að dreyma á mállýskunni sem töluð hafði verið á heimili eiginkonu hans tæpri hálfri öld áður. Hann kvaðst hafa verið búinn að steingleyma henni en allt í einu lifnaði hún við á ný. Í draumunum talaði hann mállýskuna við eiginkonu sína og samræður þeirra voru elskulegri en þær höfðu nokkurn tíma verið, að sögn hans.

Seinna ræddi Speer þessar draumfarir sínar við sálgreininn og rithöfundinn Erich Fromm. Fromm sagði að draumarnir sýndu að Speer þráði sína saklausustu og hreinustu tíma. Hann skrifaði Speer og hvatti hann til að láta undan lönguninni að tala mállýskuna eða hugsa á henni í vöku jafnt sem svefni.

Það gæti laðað fram það besta í honum.

Ég las þetta í ævisögu sem mér var gefin um daginn og heitir Albert Speer: His Battle with Truth og er eftir einn fremsta blaðamann heims, Gittu Sereny.

Sagan um mállýskuna og draumana er saga um hið bernska sakleysi og hreinleika sem við öll þráum.

Þrá sem býr í mönnunum og hvorki Adolf Hitler né aðrir harðstjórar ná að ræna frá þeim.

Þetta er saga um barnið inni í okkur sem heimstyrjaldir geta ekki drepið.

Sagan minnir okkur líka á að það býr gott í öllum.

Gitta lýkur frásögn sinni af þessum bernsku hreinleikadraumum næstæðsta valdamanns Þýskalands nasismans á þessum orðum:

One night in 1978, when I stayed with the Speers in their mountain retreat, I heard them speak to each other in that - to me - incomprehensible dialect. They spoke it sometimes, he said in the morning, "when we feel good".

Myndin: Þeir sem aka til Akureyrar að austan fá kveðju þessa lækjar rétt áður en komið er inn í bæinn. Ég hef ekki tölu á hversu oft hann hefur heilsað mér í alls konar veðrum og á öllum mögulegum og ómögulegum tímum. Alltaf hef ég dáðst að honum og lengi hef ég ætlað að eignast mynd af þessum vini. Í dag lét ég verða af því.

Athugasemdir

[Sigurður Þór Guðjónsson, 9.11.2009 kl. 23:31]

En bernskan og sakleysið hafði fyrir löngu yfirgefið Speer. Það má efast um túlkun Eric Fromms. Eitt er víst: Ábyrgð okkar á okkur sjálfum, það sem við gerum og gerum ekki, er alltaf meðvituð. Líka ástin, meðvitaðasta ástand sem til er, hún er alltaf meðvitið. Það gerir hana að ást. Þetta segi ég vegna þessa að sumir  sálköunnðir  af skóla Freuds en það var Fromm líka tala stundum um ómeðvitaða ás, hinn eða þessi hafi borið í brjósti ómeðvitaða ást til einhvers. Hún er ekki til. En menn geta kannski haft ómeðvitaðar kenndir til einhverra, en það er ekki ást.  Datt þetta bara í hug. 

[Þorsteinn Briem, 10.11.2009 kl. 10:56]

Flottar myndir hjá þér að vanda.

Bið kærlega að heilsa Húsabakkaættinni.

Sómafólk allt það fólk.

[Karl Jóhann (IP-tala skráð) 10.11.2009 kl. 13:32]

Ansas.

Villtist hingað inn þar sem fyrirsögnin virkaði spennandi á Blogg gáttinni. Hún getur nefnilega einnig verið vísun í tiltekinn þátt með Trúðunum (d. Klovn). Í honum gaf upp öndina heimilishjálpin eftir að hafa séð Mein kampf á borði yfirmannsins.

Býsnuðust félagar hans yfir honum að hafa slíka bók á borðum þegar heimilishjálpin var við störf, enda hafi hún þurft að þola ýmislegt skelfilegt á tímum nasista. Sögðu þeir því yfirmanninn hafa drepið það barn sem Hitler tókst ekki. 

Færsla þín var hins vegar ekki svo fyndin. 

[Viggó Hilmarsson (IP-tala skráð) 10.11.2009 kl. 14:19]

Fróðlegur og góður pistill hjá þér. Hafðu þökk fyrir.

[Ómar Ragnarsson, 10.11.2009 kl. 19:02]

Hlutur Alberts Speer er mikill í því að stríðið varð að allt að einu ári lengra en það hefði þurft að vera.

Og mannfallið varð langmest síðasta ár stríðsins.

Til allrar óhamingju lést Fritz Todt, yfirstjórnandi hernaðarframleiðslu Þýskalands 1942 og Albert Speer tók við.

Speer tókst með skipulagssnilli sinni að koma því til leiðar að þrátt fyrir auknar loftárásir var hernaðarframleiðsla Þýskalands þrefalt meiri 1944 en 1941.

Það má því segja að enginn einn maður utan Hitlers hafi átt jafn mikinn þátt í því hvað blóðbaðið varð mikið.

[Kolbrún Stefánsdóttir, 10.11.2009 kl. 22:26]

Flottur pistill að vanda og flottar athugasemdir. Það væri nú gaman að spjalla meira um athugasemd Sigurðar Þórs um meðvitaðar tilfinningar. Kannski hefur "barnið" í Speer sem þú talar um bara verið slæm samviska og þrá eftir fyrirgefningu, þá yrði allt ljúft og gott. Nei ég segi bara svona. Kveðja Kolla