Fjölmiðlar án blaðamennsku

 

Í morgunútvarpinu hlustaði ég á Jónas Kristjánsson harðneita því  að fjölmiðlar hefðu brugðist í hruninu.

Mér skildist á Jónasi að fjölmiðlarnir hefðu bara staðið sig ljómandi vel þegar Ísland fór á hvínandi hausinn.

Þeir hefðu bara ekki haft hugmynd um að landið væri að fara á hvínandi hausinn.

Og hvernig áttu fjölmiðlarnir líka að vita það?

Þar að auki væri rannsóknarblaðamennska svo ofboðslega óvinsæl á Íslandi að það væri varla hægt að stunda hana og því ekki við því að búast að íslenskir fjölmiðlar hefðu gert mikið af þannig löguðu.

Ég held að það sem Jónas kallar "rannsóknarblaðamennsku" sé yfirleitt bara kallað "blaðamennska" í öðrum löndum.

Ég held að Jónas hafi verið að segja okkur að ekki hafi verið hægt að búast við miklu af íslenskum fjölmiðlum í aðdragandi hrunsins.

Þeir séu ágætir en þar sé bara ekki stunduð blaðamennska.

Því miður.

Myndin er úr betri stofunni í gamla bænum á Burstafelli í Vopnafirði.

Við erum lánsöm þjóð

 

Ísland síðustu ára var oft ægilega tryllt og ég held að flestir séu sammála um að þar fór margt úrskeiðis.

Engin ein skýring er til á hruninu. Þar er hvort tveggja við hættulega hugmyndafræði að sakast og mannleg mistök. Kreppan er bæði íslensk og útlensk.

Við þurfum að finna hvað það var sem aflaga fór.

Hinu megum við ekki gleyma að okkur tókst á margan hátt að byggja upp alveg stórkostlegt samfélag á Íslandi.

Erlendir vinir mínir hrífast af íslenskri náttúru þegar þeir sækja landið heim en þeir dást líka að því menningarlega samfélagi og velferðarkerfi sem þessari fámennu þjóð hefur tekist að skapa.

Fyrr á þessu ári veiktist ég alvarlega og kynntist heilbrigðiskerfinu okkar í fyrsta skipti sem sjúklingur.

Mikið er ég þakklátur fyrir það öryggisnet.

Það er trú mín að þrátt fyrir allt búum við í frábæru landi.

Við skulum ekki missa okkur svo í mæðunni að við gleymum því hvað við erum lánsöm.

Þannig snúum við bölvun í blessun.

Myndin er tekin frammi á Glerárdal.

Ótemjan tunga

 

Ég er sammála Agli Helgasyni sem hér tekur undir orð Kolbrúnar Bergþórsdóttur.

Ásakanir um landráð og föðurlandssvik á að nota sparlega. Svoleiðis klám segir gjarnan mest um hrópandann.

Ég er svo gamaldags að mér finnst ljótt að skemma eigur annarra. Mér finnst það hreinasta ofbeldi.

Og mér finnst fyrir neðan allar hellur að valda spjöllum á Alþingishúsinu okkar.

Mér finnst líka óafsakanlegt að ráðast á lögreglumenn sem eru að vinna vinnuna sína og ógna lífi þeirra.

Samfélag sem lætur slíkt viðgangast er á barmi siðleysis og upplausnar.

Eðlilega er þjóðin reið en við hljótum að geta fundið reiðinni uppbyggilegri útrás en með því að sparka í reinsróvera og senda þeim vegfarendum fokkmerki sem sitja í grunsamlega flottum bílum.

Í dag heyrði ég að dæmi væru um að fullorðið fólk hefði veist að börnum þeirra sem komið hafa við sögu í bankahruninu.

Mér finnst ekki ofmælt að kalla slíkt níðingsverk.

Hér er tilvitnun í pistil dagsins (3. kafla Jakobsbréfs) sem á vel við ofanskráð:

Allar tegundir dýra og fugla, skriðkvikindi og sjávardýr má temja og hafa mennirnir tamið en tunguna getur enginn maður tamið, þessa óhemju sem er full af banvænu eitri. Með henni vegsömum við Drottin okkar og föður og með henni formælum við mönnum sem skapaðir eru í líkingu Guðs. Af sama munni gengur fram blessun og bölvun. Þetta má ekki svo vera, bræður mínir og systur. Gefur sama lindin bæði ferskt og beiskt vatn? Mun fíkjutré, bræður mínir og systur, geta gefið af sér ólífur eða vínviður fíkjur? Eigi getur heldur saltur brunnur gefið ferskt vatn.

Róið í skýjum gæti þessi mynd heitið sem ég tók nýlega austur á Vestmannsvatni.

 

Minningar

Óvissufræðingurinn Nassim Nicholas Taleb sem ég skrifaði um hér á blogginu fyrir skömmu er með skemmtilegar pælingar um minningar í bók sinni um svarta svaninn.

Taleb segir að þegar við minnumst atburðar í fyrsta skipti beinist minningin að atburðinum.

Næsta minning um atburðinn markast af því hvernig við minntumst hans þar á undan.

Og svo framvegis.

Við skrifum atburðinn upp á nýtt í hvert sinn sem við minnumst hans með hliðsjón af síðustu minningu okkar um hann.

Atburðurinn er því sífellt að umskrifast í minningum okkar.

Við minnumst í raun ekki atburðarins heldur þess hvernig við minntumst hans síðast.

Minningar eru því mjög umdeilanlegar heimildir.

Það þarf þó ekkert að rýra gildi þeirra.

Í tilefni Akureyrarvöku birti ég mynd af einu af skáldahúsum bæjarins, Sigurhæðum.

Taumhald á mannskepnum

 

Í leiðara Fréttablaðsins í dag er sárlega undan því kvartað að undanfarin ár hafi bæði vantað girðingar og eftirlit í íslensku viðskiptalífi.

Þar segir orðrétt:

Ef sá viðbúnaður hefði verið betri væri Ísland örugglega í allt annarri stöðu.

Ekki spara þeir spekina á Fréttablaðinu.

Þjóðin hlýtur að muna þá speki sem sama blað boðaði í svonefndum Baugsmálum.

Þá fannst blaðinu fáránlegt að eyða tíma í svoleiðis skítti. Það voru ekkert nema pólitískar ofsóknir.

Í leiðurum og fréttaflutningi hamraði Fréttablaðið á því að Baugsmálið stafaði af persónulegri óbeit sumra ráðamanna á þeim góðu kapítalistum sem áttu blaðið.

Forsvarsmenn Samfylkingarinnar lögðust á árarnar með áróðursmeisturum hinna góðu kapítalista og rægðu þá sem komu að rannsókn málsins.

Núverandi utanríkisráðherra kallaði þá fúskara.

Og þáverandi formaður Samfylkingarinnar sakaði starfsmenn efnahagsbrotadeildar ríkislögreglustjóra um lögbrot af því að þeir dirfðust að vinna vinnuna sína.

Eva Joly kynnti sér Baugsmálið og komst að þeirri niðurstöðu að saksóknari hefði haft rétt fyrir sér. Hún kannaðist vel við þær aðferðir sem notaðar voru í málinu. Í viðtali við Morgunblaðið segir Eva:

Það sem saksóknarinn lenti í var nákvæmlega það sama og ég varð fyrir. Þetta er barátta. Reynt er að gera lítið úr manni, reynt að sýna að saksóknarinn sé veikburða. Því var komið inn hjá fólki að mér væri illa við allt ríkt fólk, að ég skildi ekki viðskiptalífið. Ég væri ekki frönsk, ég væri „illa þefjandi fiskur“ eins og einn sagði. Þessu er núna lokið í Frakklandi, almenningur er búinn að skilja hvernig lá í þessu öllu. Frakkar eru ekki asnar.  Um Baugsmálið held ég að það sé núna augljóst að saksóknarinn hafði rétt fyrir sér og þriggja mánaða skilorðsbundinn fangelsisdómur hafi verið nokkuð vægur dómur. En þetta er að hluta barátta um hug og hjarta almennings. Ég held að mjög fáir fréttamenn setji sig inn í þessi mál, gefi sér nægan tíma til þess. Það er miklu auðveldara að gera þetta að persónulegri baráttu.

 

Og ekki ætti að þurfa að skrifa langan pistil um viðhorf Fréttablaðsins til laga um eignarhald á fjölmiðlum. Það lagðist gegn öllum slíkum girðingum.

 

Markaðurinn átti að fá að ráða og leika sínum lausa græðgishala.

 

Girðingarnar og eftirlitið sem Fréttablaðið saknar er nefnilega bara fyrir vondu kapítalistana.

 

Ekki fyrir góðu kapítalistana sem eiga Fréttablaðið.

 

Og að lokum minni ég á að Fréttablaðinu finnst ekki nema sjálfsagt að íslenskur almenningur borgi kostnaðinn af misheppnuðu frjálshyggjutilrauninni sem vondu kapítalistarnir gerðu - og dragi þann græðgisvagn næstu árin.

 

Enda ber leiðarinn í dag yfirskriftina Taumhald á skepnum.

 

Myndina tók ég af gróðri við göngustíginn minn.

Hamingjan lætur ekki bíða eftir sér

 

Einhvers staðar las ég grein eftir mann sem lýsti því hvernig þau hjónin voru alltaf að bíða eftir hamingjunni.

Hún kæmi þegar þau væru búin í námi. Hamingjan kæmi þegar þau hefðu fengið góða vinnu. Hamingjan kæmi þegar þau hefðu keypt draumahúsið. Hamingjan kæmi þegar börnin væru orðin stærri og meira sjálfbjarga. Hamingjan kæmi þegar hjónin kæmust á eftirlaun og gætu farið að lifa lífinu.

Hamingjan lét alltaf bíða eftir sér.

Svo sátu þau eitt kvöldið, hjónin, gráhærð og hrukkótt, og voru að skoða gamlar myndir.

Þau rifjuðu upp liðna tíma sem stundum voru erfiðir.

"Þarna áttum við engan pening. Þarna var stelpan búin að eiga svo erfitt í skólanum. Þarna lenti strákurinn á spítala. Þarna var agalegt basl."

Þau tóku eftir andlitunum á sér. Þau voru brosandi. Þau geisluðu af hamingju.

Hamingjan hafði verið þarna. Hún hafði meira að segja verið þarna allan tímann.

Þau höfðu bara ekki tekið nógu vel eftir henni.

Myndin er af glæsilegustu altaristöflu á landinu og þótt víðar væri leitað, í Þorgeirskirkju við Ljósavatn.

Aldrei lent í slysi

 

Ég hef aldrei orðið fyrir slysi svo orð sé á gerandi. Á öllum mínum sjómennskuferli hef ég aðeins einu sinni séð skip í háska. Ég hef aldrei lent í skipskaða né í hættulegum aðstæðum sem hefðu getað leitt til hörmunga.

Edward John Smith, skipstjóri, árið 1907

Fimm árum síðar fórst skip sem Smith þessi var skipstjóri á.

Það hét Titanic.

Þessi fróðleikur er úr bókinni sem ég talaði um í næstu færslu hér á undan en myndin er úr Fjörðum.

Hrokinn og andbókasafn

 

Á hinu frábæra bloggi Láru Hönnu er þetta innanbúðargagn frá Kaupþingi.

Eftir að hafa skoðað það sannfærist ég enn betur um þátt hrokans í hruninu.

Maðurinn ýmist ofmetur sig eða vanmetur.

Og sennilega gæti bæði frjálshyggja og kommúnismi gengið ef ekki kæmi til eðli mannsins.

Ég er að lesa alveg stórmerkilega bók. Hún heitir Der Schwarze Scwan. Die Macht höchst unwahrscheinlicher Ereignisse. (Á frummálinu The Black Swan. The Impact of the Highly Improbable)

Höfundur hennar heitir Nassim Nicholas Taleb. Hann er frá Líbanon og er prófessor í óvissuvísindum við amerískan háskóla.

Á heimasíðu sinni segir hann.

My major hobby is teasing people who take themselves & the quality of their knowledge too seriously & those who don´t have the courage to sometimes say: I don´t know...

Taleb fjallar m. a. um svonefnt antíbiblíótek.

Hann segir snillinginn ítalska Umberto Eco eiga einkabókasafn upp á 30.000 bindi. Gesti bókasafnsins flokkar Eco í tvo hópa.

Annar tekur andköf og segir:

"Váááá signore professore dottore Eco! Þvílíkt bókasafn! Og hvað eruð þér nú búinn að lesa mikið af öllum þessum bókum?"

Hinn hópurinn, mikill minnihluti, gerir sér grein fyrir því að bókasafn notar maður ekki til að pólera egóið sitt heldur þjónar það rannsóknarstörfum.

Því meira sem við vitum því betur gerum við okkur grein fyrir hvað við vitum ekki.

Því meira sem við lesum því lengri verða raðirnar af öllum ólesnu bókunum sem við vitum um.

Það er andbókasafn.

Andbóksafnið myndast af þekkingarþrá mannsins en er um leið minnisvarði um takmarkanir hans.

Ég verð upptekinn af óvissuvísindum næstu vikurnar og allt verður yndislega óvíst og ómögulegt að plana hlutina.

Myndin er af Paradísarlaut.

Í minningu sr. Péturs

Í gær var ég viðstaddur fallega athöfn í kirkjumiðstöðinni á Vestmannsvatni.

Þar var sungin messa í tilefni af 45 ára afmæli staðarins.

Við athöfnina var vígt nýtt altari sem aðstandendur sr. Pétur heitins Þórarinssonar gáfu í minningu hans. Elín móðir sr. Péturs saumaði fallegan dúk sem prýðir altarið. Á honum standa upphafsorðin úr sálminum góða "Í bljúgri bæn" en bróðir Péturs, sr. Jón Helgi, sagði við athöfnina að mjög líklega hefði hann verið ortur á Vestmannsvatni.

Um árabil var sr. Pétur sumarbúðastjóri á Vestmannsvatni og ávallt einn helsti velunnari staðarins.

Sr. Sigurður Guðmundsson, fyrrverandi prestur á Grenjaðarstað lét sig ekki vanta á athöfnina þrátt fyrir háan aldur og góðar kveðjur bárust frá öðrum frumkvöðli Vestmannsvatns, sr. Pétri Sigurgeirssyni.

Veðrið var eins og það getur fegurst orðið. Sól og blankalogn. Allt var í hátíðarskapi.

Á myndinni sjást foreldrar sr. Péturs, systkini og ekkja við altarið.

Heilagur kross

 

Fyr krossi Drottins flæja djöflar, hræðist helvíti, dauði firrist, syndir forðast, skammast óvinir, friður magnast, en ást þróast og allir góðir hlutir.

Heilagur kross er sigurmark Guðs, en lausnarmark manna, en fagnaðarmark engla, helgaður af Guði, dýrkaður af englum, en göfgaður af mönnum og vegsamaður af allri skepnu.

Heilagur kross er hlífiskjöldur við meinum, en hjálp í farsællegum hlutum, huggun við harmi og hugbót í fagnaði, hlíf við háska, lækning við sóttum, lausn í höftum, en leiðrétting frá syndum, sigur í orrustum, en efling við allri freistni, styrkt volaðra, en stjórn auðugra, friður góðum, en ógn illum, fyr miskunn þess, er á krossi leysti frá dauða allt mannkyn, Drottinn vor Jesús Kristur.

Honum sé dýrð og vegur með feður og syni og anda helgum of allar aldir alda.

Úr Íslenskri hómilíubók. Myndin er af krossinum við Þorgeirskirkju í Ljósavatnsskarði.