Mystísk guðfræði

Til undirbúnings námsferðarinnar til Sælsbyrðu les ég nú kafla úr ritinu "Third Spiritual Alphabet" eftir spænska dulhyggjuguðfræðinginn Francisco de Osuna (1491-1541). Þar fjallar hann um muninn á annars vegar spekúlatívri og greinandi guðfræði og hins vegar dulinni eða mystískri. Mystísk guðfræði er dulin, segir Osuna, vegna þess að hinn góði kennari, Jesús Kristur, kemur henni fyrir á leynistað í hjartanu. Slíka guðfræði getur enginn dauðlegur maður kennt heldur aðeins Kristur sjálfur. Hann gæðir þá mystísku guðfræði lífi sem fyrir er dulin í hjörtum mannanna. Greinandi guðfræði er mystískri síðri og hlutverk hennar er að undirbúa jarðveginn til að sú sem dulin er geti komið í ljós. Greinandi guðfræði skírskotar til skilningsins, hin til viljans. Sú fyrrnefnda hefur svipaðar forsendur og önnur hugvísindi. Sá sem vill ná tökum á henni þarf að búa yfir vel þjálfuðum huga, ástunda fræðin, lesa bækur og hafa góðan kennara. Allt þetta þarf til að iðka mystíska guðfræði en að auki tæra elsku og dyggðugt líferni. Sál mystísks guðfræðings þarfnast þess að eignast gjafir Andans til að hún hreinsist, uppljómist og fullkomnist.

Guðfræðin sem ég lærði (og læri) er held ég einkum greinandi og hver sem lýkur guðfræðiprófi nú á dögum kann ábyggilega vel með slík fræði að fara. En það er ekki það sama að kunna bænir og kunna að biðja. Nú hin síðari ár finnst mér mystísk guðfræði sífellt forvitnilegri, því eins og Osuna orðar það "...it is far more desirable to have pious, devout love for the Lord than merely cold, penetrating understanding revealed through study".

Athugasemdir

[Pétur Björgvin, 8.3.2007 kl. 08:54]

Blessaður, áhugavert. Þú talar um ,,dyggðugt líferni". Eru dyggðir hluti af kenningum de Osuna eða vitnar hann í slíkar? Það væri spennandi tenging milli dyggðatals (eins og við þekkjum það í dag og kristinnar guðfræði).

[Svavar Alfreð Jónsson, 8.3.2007 kl. 13:24]

Osuna nefnir ekki í þessu samhengi hvaða dyggðir hann er nákvæmlega að tala um, en auðvitað gæti hann gert það annars staðar. Í kaflanum sem ég vitnaði í talar hann um "moral virtues" og aðrar guðfræðilegar dyggðir, nefnilega gjafir andans og hin evangelísku Sæluboð.