Gegn hatri og mannvonsku

Í Vallakirkju í Svarfaðardal var gömul altaristafla sem  sýndi heilaga kvöldmáltíð. Taflan brann með kirkjunni í brunanum árið 1996. Áður hef ég bloggað um myndina en geri það aftur í ljósi atburðanna.

Eitt sinn var ég að embætta í Vallakirkju og stóð fyrir altarinu. Sunginn var langur sálmur og undir honum skoðaði ég altaristöfluna. Þá sá ég allt í einu að það mótaði fyrir einhverri veru í myrkrinu undir borðinu sem Jesús sat við með lærisveinum sínum. Mig minnir að hún hafi verið með einhvers konar mannshöfuð en búkurinn minnti á hund.

Ég vissi ekkert hvað þetta gat verið og eftir messuna sótti ég meðhjálparann, sem einnig var formaður sóknarnefndar, sýndi honum veruna og spurði hann hvað væri þarna á ferðinni.

Ekki var laust við að formaður sóknarnefndar yrði hneykslaður á prestinum. „Veistu ekki hvað þetta er?" spurði hann. Ég hristi höfuðið en formaðurinn hélt áfram og sagði: „Þetta er andskotinn."

Það þóttu mér allnokkur tíðindi og svo mikil að ég fékk mér sæti og lét segja mér þau aftur. Meðhjálparinn gerði það svikalaust og lét fylgja með ítarlegar útskýringar. Þar kom meðal annars fram,  að myndir af þeim vonda sjálfum væru í fleiri kirkjum en Vallakirkju í Svarfaðardal.

Í gamla daga, þegar andskotinn var ekki orðinn tabú, var mynd af honum stundum höfð í kirkjum til að minna söfnuðinn á að alls staðar þyrfti að vera á varðbergi gagnvart þeim vonda. Líka í kirkjunum og kannski ekki síst þar, því andskotinn liggur í leyni og gerir árásir þar sem menn eiga síst von á þeim og eru þess vegna verst undir þær búnir.

Nú á dögum er ekki í tísku að tala um andskotann og sumum finnst hæpið að tala um það illa. Þó erum við með reglulegu millibili minnt á veruleika þess. Stundum er hann svo mikill og ógnvænlegur að við tökum andköf og verðum orðlaus. Það gerðum við þegar fréttirnar af fjöldamorðunum í Noregi tóku að berast okkur.

Við flokkum fólk gjarnan í annarsvegar „okkur" og hinsvegar „hina". Mannkynssagan - þar með talin kirkjusagan - sýnir að þegar það illa lætur á sér kræla finnst manninum það oftast og helst gerast hjá hinum en síður hjá okkur og allra síst sér.

Við fyrstu fréttir frá Noregi vorum við fljót að hefja upp vísifingurna og benda á sennilega sökudólga enda margsannað að vísifingurnir eru léttastir fingra. Þegar ljóst var að morðin voru ekki unnin af þeim sem við bentum á fórum við að benda í aðrar áttir og á annan hóp.

Í síðustu viku sendu Ungir jafnaðarmenn á Íslandi frá sér ályktun. Þar segir að árásirnar í Noregi hafi ekki einungis verið á ungliðahreyfingu Verkamannaflokksins í Noregi og þarlend stjórnvöld, heldur hafi hið norræna samfélag orðið fyrir árás, norræn gildi og lýðræðið allt. Í ályktuninni segir orðrétt:

Við verðum öll, óháð flokk eða hreyfingu, að taka höndum saman í baráttunni gegn hatri og mannvonsku.

Þetta eru mikilvæg skilaboð frá ungum íslenskum jafnaðarmönnum og í sama skynsamlega anda og frá norskum samherjum þeirra. Nú er ekki tíminn til að hefja upp vísifingurna og benda á hina.

Einn tilgangur hryðjuverka er sá að reyna að sundra okkur og koma af stað illindum í röðum þeirra sem hryðjuverkin beinast að. Ódæðismennirnir vita að ríki sem er sjálfu sér sundurþykkt stenst ekki.

Þess vegna er svo mikilvægt að við hlustum á þessar áeggjanir norskra og íslenskra jafnaðarmanna: Stöndum saman gegn mannvonsku og hatri.

Og byrjum á að gera hreint í eigin ranni.

Myndin: Þetta svarfdælska folald, sem ég sá um verslunarmannahelgina, minnir okkur á að enda þótt margt sé andstyggilegt í þessum heimi á hann líka til ótrúlega fegurð.

 

Athugasemdir

[Hjalti Rúnar Ómarsson, 1.8.2011 kl. 18:43]

Ekki trúirðu því í alvörunni að það sé til einhvers konar ill andavera (djöfullinn)?