Innaugu

"Þú heyrir það sem þú vilt heyra," er stundum sagt við óstýriláta krakka sem hafa óhlýðnast fyrirmælum og bera því við að þau hafi ekkert heyrt.

Einhvers staðar las ég að stundum væru slíkar afsakanir sannar. Alveg óviljandi heyra börn það sem þau vilja og annað alls ekki.

Þannig er það með okkur öll. Við heyrum það sem við viljum heyra. Viljinn er stórlega vanmetið fyrirbæri.

Sannleikurinn er ekki einungis þarna úti, staðreyndir sem bíða þess að við sjáum þær. Sannleikurinn er ekki síður inni í okkur. Það sem er fyrir utan okkur er meðhöndlað af því sem er inni í okkur.

Við túlkum það sem við sjáum og heyrum. Við breytum því. Snúum því jafnvel gjörsamlega á hvolf.

Því hefur verið haldið fram að í raun sé stærsti hluti allra mannlegra samskipta helber misskilningur - vegna þessarar áráttu mannsins að þurfa að vinna úr öllu sem hann sér og heyrir.

Þegar sú mikla maskína hrekkur í gang blandar hún því sem er fyrir innan augu okkar saman við það sem er utan við þau.

Þekkingu okkar, verðmætamati og fordómum er dælt inn í upplýsingarnar sem við nemum.

Þess vegna sjáum við ekki bara það sem fyrir augun ber og eða heyrum það sem á hlustum dynur heldur sjáum það sem við viljum sjá og heyrum það sem við viljum heyra, meðvitað og ómeðvitað.

Og ef við skiljum eitthvað er ekki ólíklegt að þar sé um ægilegan misskilning að ræða.

Athugasemdir

[Greta Björg Úlfsdóttir, 24.2.2008 kl. 13:46]

Flottur pistill!

Þetta hefur maður einmitt oft orðið áþreifanlega var við. Ég hef upplifað það að vera á stað með manni og hlusta á nákvæmlega það sama og hann, en kannast síðan alls ekki við það sem hann hefur sagt frá af sama atburði síðar.